Η Χαλκιδική είναι ένας απέραντος ελαιώνας. Όπου κι αν γυρίσει το βλέμμα κανείς, βλέπει ένα δάσος από ελαιόδεντρα με αυτό το χαρακτηριστικό γκριζοπράσινο χρώμα. Από το όρος Μελίτων, τους πρόποδες του Χολομώντα, τους κάμπους του Πολυγύρου, της Ορμύλιας, της Ολύνθου, των Μουδανιών μέχρι και τη χερσόνησο της Παλλήνης, οι ελαιώνες φτάνουν μέχρι τη θάλασσα.
Το κλίμα της περιοχής και η μορφολογία του εδάφους ευνοούν την παραγωγή της ελιάς. Αναφορές και ευρήματα για την καλλιέργεια της στη Χαλκιδική υπάρχουν από την αρχαιότητα, ωστόσο η συστηματική ενασχόληση με την ελαιοκομία ξεκίνησε στα μέσα του 19ου αι. Η ελαιοκαλλιέργεια στην Χαλκιδική σήμερα καταλαμβάνει έκταση 360.000 στρεμμάτων με 6 εκατομμύρια ρίζες. Καλύπτει δηλαδή το ένα τρίτο περίπου της καλλιεργούμενης έκτασης του Νομού. Το 80% του πληθυσμού της Χαλκιδικής ασχολείται με την καλλιέργεια και τα προϊόντα της ελιάς, ενώ υπάρχουν τουλάχιστον 80 μεταποιητικές μονάδες, 40 ελαιοτριβεία και 8 τυποποιητές ελαιόλαδου. Το 55% της εγχώριας παραγωγής ελιάς προέρχεται από τη Χαλκιδική. Η ετήσια παραγωγή υπολογίζεται σε 120.000 τόνους ελιές, το 80% των οποίων εξάγονται σε 45 χώρες, ενώ η παραγωγή λαδιού υπολογίζεται σε 7.000 τόνους και διατίθεται στην εγχώρια αγορά. Η συγκομιδή των καρπών γίνεται με τα χέρια με σκάλες, μεταξύ 15 Σεπτεμβρίου και 15 Οκτωβρίου.
Η σύνθεση των καρπών της Χαλκιδικιώτικης ελιάς είναι πλούσια σε ασβέστιο, σίδηρο και σε ω3 λιπαρά, ενώ η περιεκτικότητά της σε συνολικά λιπαρά είναι σχετικά χαμηλή. Έχουν μοναδική γεύση, υψηλή θρεπτική αξία και για αυτό δίκαια κατατάσσονται ανάμεσα στις καλύτερες ποικιλίες του κόσμου. Οι επικρατούσες – γηγενείς ποικιλίες είναι :

Χονδροελιά Χαλκιδικής

Χαλκιδικής

Στρογγυλολιά (γαλανή, πρασινολιά )

Τα προϊόντα που παρουσιάζουν εμπορικό ενδιαφέρον είναι οι πράσινες ελιές (ολόκληρες, ροδέλες, εκπυρηνωμένες ή γεμιστές με σκόρδο, πιπεριά, αμύγδαλο, κτλ), οι τσακιστές ελιές, οι μαύρες σταφιδάτες ελιές Χαλκιδικής, που αφήνονται στο δέντρο να ωριμάσουν, να μαυρίσουν και μετά τη συγκομιδή να ζυμωθούν στο αλάτι, η πάστα από πράσινη ή μαύρη σταφιδάτη ελιά, το αγουρέλαιο και το ελαιόλαδο. Η στρογγυλολιά καλλιεργείται κυρίως στη Σιθωνία, έχει μικρότερες απαιτήσεις σε πότισμα και χρησιμοποιείται για την παραγωγή ελαιόλαδου, ιδιαίτερα ποιοτικού, που το κάνει περιζήτητο σε όλο τον κόσμο. Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο της Χαλκιδικής, έχει έντονο πράσινο χρώμα, πλούσιο άρωμα, χαμηλή οξύτητα, ενώ χαρακτηριστική είναι η πιπεράτη επίγευσή του. Έχει υποβληθεί φάκελος προκειμένου να πιστοποιηθεί ως προϊόν ΠΟΠ, το λάδι της ποικιλίας αυτής.